Archive for the 'Uncategorized' Category

મારી કવિતા

July 21st, 2020

એમાં મારી શક્તિ છે

એમાં મારી નબળાઈ છે

એમાં મારો મેક-અપ વિનાનો ચહેરો છે

એમાં મારા વિચારોનું સત્વ છે

એમાં આંખોથી વહેલી સચ્ચાઈ છે

એમાં કાચની પારદર્શકતા છે

એમાં મારી લાગણીનો લાવા છે

એમાં જગતભરની સ્ત્રીઓની ધરબાઈ ગયેલી વાચા છે

એમાં દંભીલા સમાજ સામેનો પડકાર છે

એમાં આખાયે આકાશની નીલિમા છે

એમાં વિશ્વનાં સમસ્ત પુષ્પોની સુરભિ છે

એમાં પતંગિયાને નિહાળવાની ક્ષમતા છે

એમાં મૈત્રીનું ગૌરવ છે

એમાં પ્રેમની સાર્થકતા છે

એમાં કોઈ કડવાશ નથી

એમાં કોઈ ગઈ કાલ નથી, કોઈ આવતી કાલ નથી

એમાં કશું મૂકી જવાની ખેવના નથી

એમાં આજની ક્ષણને જીવી જવાની તમન્ના છે.

એમાં પન્ના છે.

એમાં

પન્ના

છે.

એટલું જ

April 5th, 2018

આપણે
એકમેકને પ્રેમ કરીએ છીએ
ત્યારે
પરિવર્તનશીલ જગતમાં
આપણે લીધે
નવું કશું જ બનતું નથી.
માત્ર
ધુમ્મસિયું પ્રભાત સ્વચ્છ બને છે,
વાદળાં ખસી જઈ
આકાશી નીલિમાને પ્રગટ કરે છે,
બંધ કળીઓનો
માદક પુષ્પોમાં ઉઘાડ થાય છે,
અને પતંગિયાં
ઠેર ઠેર
આપણી વાતોનો
રંગબેરંગી આસવ ઢોળે છે.
બસ, એટલું જ!

હું ઊગું છું.

January 20th, 2018

તમારાં કડવાં અને હડહડતાં અસત્યોથી
તમે મને ઇતિહાસમાં કોતરશો
કે
તમારા પગ નીચેના કચરામાં કચડશો
તો ય
રજકણની જેમ હું તો ઊભી થઇશ.
તમને મારું છેલબટાઉપણું અકળાવે છે ને?
તમે કેમ વિષાદથી ઘેરાયેલા છો?
મારા દીવાનખાનામાં જ
જાણે તેલના કૂવાઓના પંપ હોય એમ
વર્તું છું એટલે?
સૂર્યની જેમ, ચંદ્રની જેમ,
ભરતીની નિશ્ચિતતાથી,
આકાશે અડતી આશાઓની જેમ
હું ય ઊંચે જઇશ.
હું ભાંગી પડું એ જ તમારે જોવું હતું?
નતમસ્તક, નીચી આંખો?
હ્રદયફાટ રૂદનથી નબળા પડેલા
ખરતાં આંસુ જેવા ખભા?
મારો ફાટેલો મિજાજ તમને અપમાને છે ને?
મારા ઘર પાછળના વાડામાં જ
સોનાની ખાણ ખોદાતી હોય એમ
હું હસું છું
એ તમારાથી સહન નથી થતું ને?
તમે તમારા શબ્દોથી મારા પર ગોળી ચલાવી શકો છો
તમે તમારી આંખોથી મને આરપાર વીંધી શકો છો
તમે તમારા ધિક્કારથી મારી હત્યા કરી શકો છો
અને છતાંય
અવકાશની જેમ
હું સઘળે પ્રસરીશ.
મારી જાતીયતા તમને વિહ્વળ કરે છે ને?
મારી જાંઘોના મિલન પર હીરા ટાંગ્યા હોય એમ
હું નાચું છું
એનું તમને આશ્ચર્ય છે ને?
ઇતિહાસની લજ્જાની ઝૂપડપટ્ટીમાંથી
હું ઊગું છું.
હું ઊગું છું.
એવા ભૂતકાળમાંથી જેના મૂળ
રોપાયાં હતાં નર્યા દુઃખમાં.
હું ફાળ ભરતો, પહોળો, કાળો દરિયો છું.
ત્રાસ અને ભયની સીમા ઓળંગી
હું પ્રવેશું છું
અદ્ભૂત સ્વચ્છ પરોઢમાં
હું લાવું છું
મારા પૂર્વજોએ આપેલી બક્ષિસ.
હું છું ગુલામોનું સ્વપ્ન, ગુલામોની આશા.
હું ઊગું છુ.
હું ઊડું છુ.
હું પ્રસરું છું.
– માયા એન્જલુ (અનુ. પન્ના નાયક)
*********
You may write me down in history
With your bitter, twisted lies,
You may trod me in the very dirt
But still, like dust, I’ll rise.
Does my sassiness upset you?
Why are you beset with gloom?
‘Cause I walk like I’ve got oil wells
Pumping in my living room.
Just like moons and like suns,
With the certainty of tides,
Just like hopes springing high,
Still I’ll rise.
Did you want to see me broken?
Bowed head and lowered eyes?
Shoulders falling down like teardrops,
Weakened by my soulful cries?
Does my haughtiness offend you?
Don’t you take it awful hard
‘Cause I laugh like I’ve got gold mines
Diggin’ in my own backyard.
You may shoot me with your words,
You may cut me with your eyes,
You may kill me with your hatefulness,
But still, like air, I’ll rise.
Does my sexiness upset you?
Does it come as a surprise
That I dance like I’ve got diamonds
At the meeting of my thighs?
Out of the huts of history’s shame
I rise
Up from a past that’s rooted in pain
I rise
I’m a black ocean, leaping and wide,
Welling and swelling I bear in the tide.
Leaving behind nights of terror and fear
I rise
Into a daybreak that’s wondrously clear
I rise
Bringing the gifts that my ancestors gave,
I am the dream and the hope of the slave.
I rise
I rise
I rise.
– Maya Angelou

ચાલે છે માત્ર સમય

April 28th, 2015

ઘડિયાળના કાંટાની અણીઓને આધારે

ચાલનારા મનુષ્યને

ક્યાં ખબર હોય છે કે

ઘડિયાળ તો વંચક છે!

કાળનું ભક્ષક છે!

અને છતાંય

કાંટાના ધકેલાવાથી

એ આપણને સમજાવે છે કે

આપણો કેટલો સમય પસાર થઈ ગયો છે.

ઘડિયાળ તરફ નજર કરી

વીતી ગયેલા કાળને

મુઠ્ઠીમાં ન જકડી શકવાથી

બોલી ઊઠીએ છીએ

અરે, હવે તો સાંજ પડી ગઈ!

આપણે નિશ્ચિત કલાકે જ પહોંચીએ છીએ

યમરાજને દ્વારે

ભલેને

ઘરનું ઘડિયાળ

ભીંત પર લટક્યા કરતું હોય..

ચાલે છે માત્ર સમયઃ

આપણે તો એનાં પગલાં છીએ..

દર બીજી ઓક્ટોબરે મને એક સપનું આવે છે

March 14th, 2015


 

તમે ગાંધીજીને જોયા હતા?

હું હા પાડું

અને એ મને બીજો સવાલ કરે:

“ક્યાં? ક્યારે?”

હું કહું:

નાની હતી ત્યારે

બાપાજી રોજ સાંજે અમને

જુહૂના દરિયાકિનારે આવેલા

અમારા ઘર પાસે થતી

ગાંધીજીની પ્રાર્થનાસભામાં

લઈ જતા.

અમે વહેલાં જઈ આગળ બેસતાં.

ગાંધીજી સમય સાથે સ્પર્ધા કરતા હોય

એમ દોડતા આવતા અને પાછળ પગ રાખીને બેસતા.

હું ટમટમતા તારાઓનું ઝૂમખું જોતી હોઉં

એમ એમને જોયા કરતી.

એમના ચહેરા પર

બુદ્ધની આભા

આંખોમાં

ઈશુની કરુણા.

હમણાં જ મહાવીરને મળીને ન આવ્યા હોય!

અને પછી શરૂ થતું:

“વૈષ્ણવજન તો તેને કહીએ..”

પછી બાપાજી ગાંધીવાદી બન્યા,

જેલમાં ગયા.

ખાદીનાં કપડાં પહેરે

એ પણ બે જોડી જ.

ભોજન પણ એક કે બે કોળિયા લે.

પછી તો બા બાપાવાદી બન્યાં

અને અમે બાવાદી.

અમારા વૈષ્ણવના ઘરમાં

બધાં જ ગાંધીજન બની ગયાં.

આજે આટલાં વરસો પછી પણ

દર બીજી ઓક્ટોબરે

ગાંધીજી મારા સપનામાં આવે છે

ને મને પૂછે છેઃ

‘પ્રાર્થનાસભામાં આવીશને?’

અને

હું ગાવા માંડતી હોઉં છું

“વૈષ્ણવજન તો તેને કહીએ.”

બીજા દિવસે સવારે

ચા પીતાં

મારા પતિ મને પૂ્છે છેઃ

‘તને ખબર છે?

તું ઊંઘમાં વૈષ્ણવજન જેવું કંઈક ગાતી હતી એ?’

 

 

 

 

 

 

 

 

March 6th, 2014

અંતિમે -પન્ના નાયકનો અગિયારમો કાવ્યસંગ્રહ

antime 1
(બધું સાહિત્ય ઈમેજ પ્રકાશન અમદાવાદ અને મુંબઇ ખાતે ઉપલબ્ધ)

અને પન્ના નાયક પાસેથી
9034 Lykens Lane
Philadelphia, Pa 19128
e-mail: naik19104@yahoo.com

Antime

 

Two English Poems

April 13th, 2011

Below are my two English poems that were published in a very well-known American journal named World Literature Today.

PDF file of the article – WLT-PN

Debt

You and I
two separate bodies
but a single soul –
a million efforts have been made
to see this ideal come alive
but somehow deep somewhere
rings a perennial echo
of separateness
of each other’s non-acceptance.
We are nothing else –
just two pages of a book
facing each other
bound but separate
just sewn together by predestined debts
of mortal ties.

મૂળ ગુજરાતી કાવ્ય: ઋણાનુબંધ

Ceiling

Lying in bed
staring at the ceiling
I felt like reaching out:
it seemed so close.
After an unsuccessful attempt,
I put chair upon chair upon chair
on my bed, stood atop this pyramid
like an acrobat
but still could not touch the surface
that had seemed so close.
I cannot figure out
whether the ceiling is much too high
or my arms much too short.

મૂળ ગુજરાતી કાવ્ય:  કે પછી

Translations from  Gujarati
by the author and Saleem Peeradina

A distinguished Gujarati poet, Panna Naik has been active on the Gujarati literary front for approximately four decades and has established herself as a major writer. She has written several volumes of pathbreaking poetry and short stories and has given a distinct voice to Indian women as evidenced by her worldwide following. Her poetry has been amply recognized and awarded by Gujarati literary establishments both in India and the United States. In addition, she has also done pioneering work in the teaching of the Gujarati language and taught second-generation students as adjunct professor at the University of Pennsylvania.

Saleem Peeradina,  Associate Professor of English at Siena Heights University in Adrian, Michigan, is the author of First Offence (1980), Group Portrait (1992), and Mediations on Desire (2003). He edited Contemporary Indian Poetry in English (1972), one of the earliest and most widely used texts in courses on South Asian literature. The Ocean in My Yard,  Peeradina’s prose memoir of growing up in Bombay, was published by Penguin Books in 2005. His poetry is represented in major anthologies of Indian, South Asian, and Asian American writing and appeared in the November 2009 issue of WLT.

હાઇકુ (૭)

February 14th, 2010

૧.

ઝલમલતી
કિરણ માછલીઓ
નિષ્કંપ જળે

૨.

ડમરી ઊડે
સંધ્યાકાળે, ઉદાસ
ક્ષણ ધણની

૩.

ડર મૃત્યુનો
ના, કાવ્યબાહુપાશ
છૂટી જવાનો

૪.

તારા ઊઠતા
કંપી ઊઠયાં, ગભરુ
શાંત કંકણો

૫.

ના પકડાતી..
છટકતી હરણી-
એવી તો સ્મૃતિ