પન્ના નાયક April 28th, 2015
હું
કંઈ નથી
હું
કોઈ નથી
હું
કંઈજ નહોતી.
પ્રગાઢ
અસર વિનાની
બાહ્ય
અને
આંતરિક
શૂન્યતામાં
ક્યાં લગી રાચવું?
તળિયા વિનાના ડબ્બામાં
શું
સંગ્રહી શકાય?
છતાંય
મેં તો
નીચે કોઈ ઝીલનારું છે
એમ સમજી
મારી સઘળી ક્ષણોના સૂરને ભેગા કર્યા.
એક દિવસ
જોઉં તો
મારી કૂખમાં
ઘુઘવાટા કરતું કાવ્ય!
પન્ના નાયક February 10th, 2015
કે પછી?
પથારીમાં પડ્યા પડ્યા
છતને અડકી જોવાનું મન થયું.
એ કેટલી હાથવેંતમાં હતી!
ખાટલા પર ઊભા થઈ
અડકી જોવાનો પ્રયત્ન અસફળ થયો
એટલે
સરકસની જેમ
ખુરશી પર ખુરશી પર ખુરશી મૂકી
હાથ લંબાવ્યા
પણ
હાથવેંતમાં લાગેલી છતને
ન સ્પર્શી શકાયું એ ન જ સ્પર્શી શકાયું..
છત વધારે ઊંચી હશે
કે પછી
મારા હાથ જ સાવ ટૂંકા હશે?
—
પન્ના નાયક February 10th, 2015
ઋણાનુબંધ
તું અને હું
આપણા દેહ બે પણ પ્રાણ એક-
એ વાતને સાચી ઠરાવવાના
લાખ પ્રયત્ન કરીએ છીએ
પણ
આપણી ભીતર તો
સતત રણક્યા કરે છે
અસ્વીકારનું અસ્તિત્વ!
આપણે તો છીએ
પુસ્તકનાં સામસામાં બે પૃષ્ઠો –
સંપૃકત પણ અલગ અલગ
માત્ર સિવાઈ ગયેલાં
કોઈ
ઋણાનુબંધના દોરાથી!
—
પન્ના નાયક February 1st, 2015
કોઈની બુદ્ધિના પાંજરામાં લાગણીનું પંખી થઈ,
ટહુક્યા કરવાનું મને મંજૂર નથી;
કોઈ પ્રેમને નામે મને ડંખ્યા કરે,
અને ઈચ્છા મુજબ મને ઝંખ્યા કરે;
જે બોલે તે બોલવાનું ને નાગ જેમ ડોલવાનું.
મને આવું અઢેલવાનું મંજૂર નથી.
પોતાની આંખ હોય પોતાની પાંખ હોય,
પોતાનું આભ હોય પોતાનું ગીત હોય,
મનની માલિક હું મારે તે બીક શી?
હું તો મૌલિક છું,
હા માં હા કહીને ઠીક ઠીક રહીને,
મને ઠીક ઠીક રહેવાનું મંજૂર નથી.
માપસર બોલવાનું માપસર ચાલવાનું,
માપસર પહેરવાનું માપસર પોઢવાનું, માપસર ઓઢવાનું,
માપસર હળવાનું માપસર ભળવાનું,
આવું હળવાનું ભળવાનું માપસર ઓગળવાનું
મને આવું પીગળવાનું મંજૂર નથી.
કોઈની બુદ્ધિના પાંજરામાં લાગણીનું પંખી થઈ,
ટહુક્યા કરવાનું મને મંજૂર નથી
પન્ના નાયક April 8th, 2011
તું અને હું
આપણા દેહ બે પણ પ્રાણ એક-
એ વાતને
સાચી ઠરાવવાના
લાખ પ્રયત્ન કરીએ છીએ
પણ
આપણી ભીતર તો
સતત રણક્યા કરે છે
અસ્વીકારનું અસ્તિત્વ!
આપણે તો છીએ
પુસ્તકનાં સામસામાં બે પૃષ્ઠો-
સંપૃક્ત પણ અલગ અલગ
માત્ર સિવાઈ ગયેલાં
કોઈ
ઋણાનુબંધના દોરાથી!
—
પન્ના નાયક April 4th, 2011
પથારીમાં પડયા પડયા
છતને અડકી જોવાનું મન થયું.
એ કેટલી તો હાથવેંતમાં હતી!
ખાટલા પર ઊભા થઈ
અડકી જોવાનો પ્રયત્ન અસફળ થયો
એટલે
સર્કસની જેમ
ખુરશી પર ખુરશી પર ખુરશી મૂકી
હાથ લંબાવ્યા
પણ
હાથવેંતમાં લાગેલી છતને
ન સ્પર્શી શકાયું એ ન જ સ્પર્શી શકાયું..
છત વધારે ઊંચી હશે
કે પછી
મારા હાથ જ સાવ ટૂંકા હશે?
—
પન્ના નાયક November 14th, 2010
પંચમહાભૂતોનું બનેલું
બાનું શરીર
ક્યારનુંય
ભસ્મીભૂત થઈ
નામશેષ થઈ ગયું
અને છતાંય
ચિતામાં દાહ દીધેલી કાયાની
ઓલવાતી આગનો
આછો ધૂમાડો
જેજનો દૂરથી આવીને
હજીય ચચરે છે
મારી આંખોમાં
ને
એને ઓલવવા
ઊભરાયાં કરે છે
ઊનાં ઊનાં પાણી
—
પન્ના નાયક September 5th, 2010
ખાસ્સા સમય પછી
બે દાયકાને જાગૃત કરતો
નજરે ચઢયો
ફેમિલી ફોટોગ્રાફ.
વીસમી સદીના ઉત્તરાર્ધની
ત્રણ પેઢીની
વર્ણસંકર ફેશનમાં
કેવાં ઊપસી આવે છે
ગાંધીજીના જમાનાને
પ્રતિબિંબિત કરતા બાપાજી
અને
મુંબઈ જેવા આધુનિક શહેરમાં
હવે
ગુજરાતી માતાની ઐતિહાસિક પ્રતિકૃતિ જેવાં બા.
ભાઈઓ, ભાભીઓ
એમનો સમુદાય…
અને વચ્ચે હું-
અતોભ્રષ્ટ તતોભ્રષ્ટ.
સૈાની આંખો ઝીણી કરતો
ચોપાસથી પ્રવેશી પ્રકાશતો
તડકો-
એય ઝડપાયો છે ફોટામાં
અને
ક્યાંક ક્યાંક ડોકાય છે
ફેટો જીવે ત્યાં સુધી
તાજું જ દેખાવાનો પ્રયત્ન કરતી ફૂલોની ક્યારીઓ..
પશ્ચાદ્ભૂમાં
અડધું જૂનુ, અડધું નવું ઘર-
સ્થળે સ્થળે રંગ ઊખડેલું..
મનના રસ્તા પર
એકબીજાને અથડાઈ
પસાર થતા અનેક વિચારો સાથે
મેં ફોટાને
ખાનામાં મૂકી દીધો.
અંધારામાં
દીવાસળી ઝબૂકે
એમ
બધું તાદૃશ થયા પછીય
કેટલી અલ્પજીવી હોય છે
આ સ્મરણની ઋતુ..!
—
પન્ના નાયક July 29th, 2010
મેળે ગયેલું બાળક
માની પરવા કર્યા વિના
મેળાને
વિસ્મયથી પૂર્ણપણે ભોગવતું હોય
ત્યારે જ તેને
તેનો હાથ ખેંચી
કોઈક
મેળાની બહાર ઘસડી જાય..
મૃત્યુને આવું કેમ સૂઝતું હશે, પ્રિયકાન્ત?
—
અકાળે મૃત્યુ પામેલા સદગત પ્રિયકાન્ત મણિયારની સ્મૃતિમાં..
પન્ના નાયક June 15th, 2010
પ્રભાત-પહોરે
પટ ઉપરથી જ્યારે જ્યારે
વહી જતી હું હોઉં ત્યારે ત્યારે
વહી આવતી
મલય સમીરની માદક માદક લહર લહરમાં
સતત સતત સંભળાઈ રહે છે
એક મુગ્ધાની જેમ
અંધકારનાં રૂપછલકતાં સાવ કુંવારાં ગીતો ગાતી નદી..
—